2024 yılında yapay zeka teknolojisinde önemli gelişmeler bekleniyor. İşte bu yıl görmeyi beklediğimiz ana trendler ve gelişmeler;
GPU İşlemci Kıtlığı
2024 yılında yapay zeka teknolojisinde beklenen en önemli gelişmelerden biri, GPU işlemcilerine yönelik küresel bir kıtlık olması bekleniyor. Bu durum, yapay zeka çalışmalarının önemli bir bölümünün temelini oluşturan özel işlemcilerin (GPU’lar) erişilebilirliğindeki azalmadan kaynaklanıyor. Bu kıtlık, büyük şirketlerin ve ülkelerin yapay zeka yeteneklerini kendi bünyelerine katma çabalarından dolayı ortaya çıkıyor. NVIDIA gibi birkaç şirket bu GPU’ları üretiyor ve bu şirketlerin üretim kapasitelerinin sınırlı olması sorunu daha da karmaşık hale getiriyor.
Bu durum, hem GPU üretiminin artırılması için büyük bir baskı oluşturuyor hem de mühendisleri ve yenilikçileri, mevcut GPU’lara daha ucuz ve daha kolay üretilebilir alternatifler geliştirmek için teşvik ediyor. Stanford Üniversitesi ve diğer kurumların elektrik mühendisliği alanında, mevcut GPU’lara düşük güçlü alternatifler üzerine yoğun bir çalışma yürütüldüğü belirtiliyor. Bu çalışmalar henüz kitlesel olarak erişilebilir ve pazara sunulabilecek aşamada olmasa da, AI teknolojilerine erişimi demokratikleştirmek için bu tür çabaların hızlandırılmasına yönelik büyük bir baskı var.
Bu durumun, yapay zekanın geleceği üzerinde önemli bir etkisi olması bekleniyor. Hem mevcut teknolojilerin sınırlarını zorlayan yeni çözümler geliştirmek hem de yapay zeka teknolojilerinin daha geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını sağlamak için önemli bir adım olacak
Daha Otonom ve Yardımcı AI Ajanları
2024’te yapay zeka teknolojisinde beklenen bir diğer önemli gelişme, daha otomatik ve yararlı yapay zeka ajanlarının yükselişi olacak. 2023, yapay zeka ile sohbet edebilme yeteneğinin öne çıktığı bir yıl olarak görülüyor. Çeşitli şirketler bu alanda yenilikler yapmış, ancak etkileşim genellikle kullanıcının bir şey yazması ve yapay zekanın buna cevap vermesi şeklinde sınırlı kalmıştı. 2024’te, yapay zeka ajanlarının gerçek dünyada görevler gerçekleştirebilme kapasitesine sahip olması bekleniyor. Bu, rezervasyon yapma, seyahat planlama gibi faaliyetleri ve diğer hizmetlere bağlanmayı içerebilir.
Bunun yanı sıra, yapay zeka ajanlarının çoklu medya alanında da adımlar atması bekleniyor. Şu ana kadar dil modelleri ve görüntü modellerine büyük bir odaklanma olmuştu, ancak yeterli işlem gücüne sahip olunduğunda videolar üzerinde de çalışmalar yapılabilir. Bu, yapay zeka modellerinin daha kapsamlı bir anlayışa sahip olmalarını sağlayacak çünkü şimdiye kadar eğitilen veriler genellikle bilinçli bir şekilde oluşturulmuştu. Örneğin, insanlar ilginç ve önemli olduklarını düşündükleri şeyleri sayfalarda ve paragraflarda yazıyor, fotoğraflar ise bir olay olduğunu düşündüklerinde çekiliyordu. Video ile birlikte, bazıları hikaye anlatımı için bilinçli olarak yapılan filmler gibi olacakken, 24/7 açık kameraların kaydettiği gibi, herhangi bir filtreleme veya niyet olmadan gerçekleşen olayları da yakalayabileceğiz. Bu tür veriler, yapay zeka modellerine daha önce sahip olmadıkları bir veri türü sağlayacak
AI’nin Düzenlenmesi ve Yönetimi
2024 yılında yapay zeka (AI) teknolojisinin düzenlenmesi ve yönetimi, önemli bir odak noktası olacak. Mevcut düzenlemeler, New York City AI İstihdam Yasası ve California Veri Gizliliği Yasası gibi AI’ı etkileyen yasaları içeriyor. Önümüzdeki dönemde, organizasyonlar bu mevcut veya potansiyel düzenlemelere uyum sağlayarak hem kârlılıklarını artırmayı hem de yasal risklerden korunmayı hedefleyecekler.
Özellikle, üretken AI’nin fikri mülkiyet kullanımı nedeniyle organizasyonları yasa dışı fikri mülkiyet sahipliği riskine sokabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu durum, organizasyonların yasal davalara karşı korunmalarını sağlamak için uyumun önemini artırıyor.
AI yönetimi ve düzenlemesi üzerine düşünen işletmeler ve organizasyonlar için, sigorta şirketlerinin AI sistemlerinin üretebileceği yanlış veya çarpıtılmış bilgiler gibi risklere karşı koruma politikaları sunmaya başlaması da bekleniyor. Sigorta şirketleri, mevcut poliçelerinin yeni AI yeteneklerinin ortaya çıkarabileceği risk çeşitliliğini tam olarak kapsamadığını fark ediyorlar. Bu, AI’nin getireceği yeni riskler için sigorta politikalarının geliştirilmesini gerektirebilir.
Ayrıca, 2023 yılında ABD’de önemli bir gelişme olarak, Temmuz ayında, öğrencilere ve araştırmacılara AI kaynaklarına, verilere ve araçlara erişim sağlamak amacıyla iki partili ve iki meclisli CREATE AI Yasası’nın Kongre tarafından tanıtıldığı görüldü. Bu tür yasal girişimlerin, AI politikalarında ilerlemeyi sağlayacağı ve 2024’te daha fazla gelişme olacağı öngörülüyor.
Bu bağlamda, AI teknolojisinin yönetimi ve düzenlenmesi, hem işletmeler hem de bireyler için önemli olmaya devam edecek ve AI’nin etik, güvenli ve sorumlu bir şekilde kullanımını sağlamak için önemli adımlar atılacak.
Çoklu Modlu AI ve AI Simülasyonlarında İlerlemeler
2024’te yapay zeka teknolojisinin önemli bir gelişmesi, çok modlu AI ve AI simülasyonlarının yeni sınırlara ulaşması olacak. Bu, metin, görüntü ve sesi tek bir modelde entegre eden, bilinen adıyla çok modlu AI’nin (Multimodal AI) gelişimi anlamına geliyor. Bu tür AI, çeşitli girdileri eş zamanlı olarak işleyebilir, böylece daha bağlam farkındalığına sahip uygulamalar için olanak sağlar ve etkili karar verme süreçlerini destekler. Örneğin, 3D nesnelerin, ortamların ve mekansal verilerin üretilmesi gibi uygulamalar, artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR) ve karmaşık fiziksel sistemlerin simülasyonu gibi alanlarda kendine yer bulabilir.
Ayrıca, dijital ikizlerin (digital twins) benimsenmesinde bir hızlanma bekleniyor. AI ve IoT (Internet of Things) analitikleri, üretim, enerji ve hükümet gibi önemli sektörlerde kullanılıyor. Dijital ikiz teknolojileri, fabrikalar, akıllı şehirler ve enerji şebekeleri gibi karmaşık sistemlerin gerçek zamanlı sensör ve işletme verilerini analiz ederek bu sistemlerin kopyalarını oluşturuyor. Dijital ikizlerle, organizasyonlar operasyonlarını optimize edebilir, ürün kalitesini artırabilir, güvenliği iyileştirebilir, güvenilirliği artırabilir ve emisyonları azaltabilir.
Bu gelişmeler, AR, VR ve karmaşık fiziksel sistemlerin simülasyonu gibi alanlarda uygulamalara yol açacak. Ayrıca, sanayi, sağlık ve hükümet gibi sektörlerde yapay zekanın daha etkin kullanılmasını sağlayacak, operasyonları iyileştirecek ve daha bilgilendirilmiş karar verme süreçlerine olanak tanıyacak
Sağlık ve Perakende Sektörlerinde Yenilikçi AI
2024 yılında yapay zeka teknolojisindeki beşinci önemli gelişme, sağlık ve perakende sektörlerinde üretken AI’nin (Generative AI) kullanımının artması olacak:
- Sağlık Sektöründe Generative AI: Sağlık alanında, generative AI, kişiselleştirilmiş tıp için araçlar geliştirmede daha fazla kullanılacak. Özellikle, klinik deneylerde kullanılmak üzere hasta özgü bir avatarlar oluşturma ve bireyselleştirilmiş tedavi planları üretme gibi uygulamaları içerecek. Ayrıca, klinik karar destek sistemlerinde generative AI kullanımı artacak, bu sistemler sağlık hizmet sağlayıcılarına, sigorta şirketlerine ve ilaç şirketlerine gerçek zamanlı rehberlik sunacak.
- Perakende Sektöründe Generative AI: Perakende sektöründe, generative AI destekli alışveriş danışmanları geliştirilecek. Bu alışveriş danışmanları, müşterilerin ihtiyaç ve tercihlerine uygun ürünlerle bağlantı kurarken, markaya özgü, kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri sunacak şekilde eğitilecek. Bu yaklaşım, markaları farklılaştırmaya ve müşteri sadakatini artırmaya yardımcı olacak. Ayrıca, perakende mağazalarında güvenlik ve güvenliği artırmak için bilgisayar görüşü ve fiziksel güvenlik bilgi yönetimi yazılımları kullanılacak, bu da AI’nin silahları ve alışılmadık davranışları tespit etmesine ve suç faaliyetlerini proaktif bir şekilde engellemesine olanak tanıyacak.
Bu gelişmeler, yapay zekanın sağlık ve perakende gibi farklı sektörlerde nasıl daha aktif ve yararlı bir şekilde entegre edilebileceğini gösteriyor. AI’nin kişiselleştirme ve otomasyon alanlarındaki yetenekleri, bu sektörlerde verimliliği artırmak ve daha etkili hizmetler sunmak için kullanılacak.
Çağrı Merkezlerinde AI’nin Etkisi
2024 yılında yapay zeka teknolojisinin altıncı önemli gelişmesi, çağrı merkezlerinde yapay zekanın iş gücü üzerindeki dönüştürücü etkisi olacak:
- Çağrı Merkezi İş Gücünde AI Etkisi: Yapay zekanın çağrı merkezi iş gücü üzerindeki etkisi önümüzdeki on yıl içinde dönüştürücü olacak. İşten çıkarmalarla ilgili endişelere karşın, çağrı merkezi yöneticilerinin %70’i, çağrı merkezi temsilcisi sayısının artacağını düşünüyor. Bu durum, AI’nin insan yeteneklerini geliştirdiğini ve AI teknolojileriyle etkin bir şekilde çalışabilen, müşterilerle verimli bir şekilde etkileşim kurabilen eğitimli temsilcilere olan talebin artacağını gösteriyor.
- Sürekli Öğrenme Kültürüne Doğru Kayış: AI, çağrı merkezlerinde sürekli bir öğrenme kültürü geliştirilmesinin arkasındaki itici güç olacak, bu da temsilcilerin eleştirel düşünme yeteneklerini artıracak. Yöneticiler, çağrı merkezi temsilcilerinin değişen zorluklara uyum sağlamalarını sağlayacak eğitimlere yatırım yapacak ve gelecekteki verimlilik için bu becerileri temel olarak görecektir. Yöneticilerin %60’ından fazlası, geleceğin temsilcilerinin en önemli becerisi olarak eleştirel düşünmeyi gösteriyor. İşe alım stratejileri, güçlü eleştirel düşünme becerilerine ve sürekli yeni beceriler kazanma konusunda proaktif bir istekliliğe sahip bireyler üzerinde odaklanacak.
Bu gelişmeler, yapay zekanın çağrı merkezleri gibi alanlarda iş gücü dinamiklerini nasıl yeniden şekillendirebileceğini gösteriyor. AI, insan yeteneklerini sadece desteklemekle kalmayacak, aynı zamanda çalışanların beceri setlerini ve iş yapış şekillerini geliştirecek. Bu, hem verimlilik artışı hem de müşteri hizmet kalitesinde iyileştirmeler sağlayacak.
AI’nin Şeffaflığı ve Açıklanabilirliği İçin Talep
2024 yılında yapay zeka teknolojisinin yedinci önemli gelişmesi, AI karar verme süreçlerinde şeffaflık ve açıklama gerekliliğinin artması olacak:
AI Karar Verme Sürecinde Şeffaflık ve Açıklama: AI karar verme süreçlerinde şeffaflık ve açıklama gerekliliği, AI’nin tahminlerinin veya kararlarının ardındaki mantığı ve parametreleri açıklama yeteneğine sahip AI teknolojilerinin geliştirilmesiyle adreslenecek. Şirketler, sadece sonuçlar sağlamakla kalmayıp, karar verme sürecinde kullanılan parametreler ve mantık hakkında da içgörüler sunan AI sistemlerine yatırım yapacak. Bu, yanlış bilgi veya önyargı riskini azaltmada kritik bir faktör olacak ve AI’nin tahminlerine ve kararlarına olan güveni artıracak.
Bu gelişme, AI’nin daha geniş kabulü ve güvenilirliği için önemlidir. AI kararlarının ardındaki mantığı ve süreçleri açıklayabilen sistemler, kullanıcıların ve paydaşların AI’ya olan güvenini artırırken, yanlış bilgilerin veya önyargıların azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu da AI’nin daha etik ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlayarak genel olarak teknolojinin toplumsal kabulünü artırabilir.
Sektöre Özgü AI Modelleri
2024 yılında yapay zeka teknolojisinin sekizinci önemli gelişmesi, sektöre özgü AI modellerinin ön plana çıkması ve büyük temel AI modellerinin ilk heyecanının azalması olacak:
- Sektöre Özgü AI Modelleri: Büyük, temel yapay zeka modelleri (LLM’ler) etrafındaki ilk heyecanın azalacağı ve şirketlerin bu genel modeller yerine daha özelleşmiş çözümlere ve LLM’lere doğru yöneleceği bekleniyor. ChatGPT gibi AI araçlarının tanıtımı etkileyici olmuş olabilir, ancak işletmeler, tüm internetten veri çeken çözümlerden yararlanmak yerine, daha özelleşmiş ve küratörlü veri setleri üzerine eğitilmiş modellere yönelmeye başlayacak. Bu modeller, daha özelleştirilmiş sonuçlar üretecek, daha güvenli olacak ve maliyet açısından daha verimli olacak.
- AI Model Çeşitliliği ve İhtisaslaşması: İşletmeler, genel AI araçlarından ziyade kendi müşterilerine ve iş modellerine daha uygun, özelleştirilmiş AI çözümlerini benimseyecek. Bu trend, işletmelerin doğruluk, verimlilik ve gelir artışını maksimize etmek için daha özelleştirilmiş AI çözümlerine yönelmesine yol açacak. Bu yaklaşım, aynı zamanda “hologram” gibi yanıltıcı sonuçların önlenmesine de yardımcı olacak.
Bu gelişmeler, yapay zekanın daha özelleşmiş ve sektöre özgü çözümlere doğru evrimleştiğini gösteriyor. Bu, AI’nin daha etkili ve işlevsel bir şekilde kullanılmasını sağlayacak ve işletmelerin AI teknolojisinden maksimum fayda sağlamalarına yardımcı olacak.
Veri Yönetimi ve Analizinde AI
2024 yılında yapay zeka teknolojisindeki dokuzuncu önemli gelişme, veri analizi ve yönetiminde yapay zekanın artan kullanımı olacak:
- Veri Yönetimi ve Analizinde AI Kullanımı: İşletmeler, yapılandırılmamış verilerini, sohbetleri, videoları ve kodları kullanarak, bu verileri çok modlu modeller eğitmek ve özelleştirmek için generative AI kullanmaya başlayacak. Bu, şirketlerin daha spesifik yanıtlar sunmasına ve yeni fırsatlar bulmasına yardımcı olacak. Örneğin, sağlık taramalarında anomalileri tespit etmek, perakende sektöründe yükselen trendleri keşfetmek ve iş operasyonlarını daha güvenli hale getirmek gibi alanlarda kullanılacak.
- Generative AI’nin Endüstriyel Kullanımı: Generative AI, perakende gibi sektörlerde alışveriş danışmanlığı gibi yeni uygulamalarla entegre edilecek. Bu, müşterilere ürünleri daha kişisel bir şekilde sunarken, aynı zamanda markanın kendine has özelliklerine uygun, insan benzeri, çok kanallı alışveriş deneyimleri sağlayacak.
- Endüstriyel Dijitalleşme ve Generative AI: Endüstriyel dijitalleşme ile generative AI’nin birleşmesi, sanayi dönüşümünü hızlandıracak. Generative AI, fiziksel dünyanın – geometri, ışık, fizik, madde ve davranış gibi özelliklerini – dijital verilere dönüştürmeyi kolaylaştıracak. Bu, sanayi şirketlerinin daha verimli bir şekilde tasarım yapmasına, optimize etmesine, üretim yapmasına ve ürün satmasına olanak tanıyacak.
- Bu gelişmeler, yapay zekanın işletmelerin veri yönetimi ve analizi alanlarında nasıl daha etkin bir şekilde kullanılabileceğini gösteriyor. AI’nin bu genişletilmiş rolü, veri tabanlı karar verme süreçlerini iyileştirecek ve işletmelerin operasyonel verimliliğini artıracak.
